De partijkeuring grond betreft een onderzoek naar de milieuhygiënische kwaliteit en toepassingsmogelijkheden van een partij grond of (gerijpte) baggerspecie al dan niet ontgraven. De keuring moet betrekking hebben op minimaal de gehele partij grond die wordt toegepast.
De partijkeuring kan voor twee doeleinden worden gebruikt:

1. voor de milieuhygiënische verklaring Besluit bodemkwaliteit indien de grond of baggerspecie elders wordt toegepast; of
2. voor het aanvragen van een niet-reinigbaarheidsverklaring bij Bodem+. Deze verklaring is nodig wanneer saneringsgrond gestort moet worden.

De voorwaarden en eisen aan een partijkeuring staan beschreven in artikel 4.3.3 van de Regeling bodemkwaliteit.  

• Keurmerk voor partijkeuringen 
• Wie geeft de milieuhygiënische verklaring op basis van een partijkeuring af?
• Wat staat er op de milieuhygiënische verklaring van een partijkeuring?
• Wat zijn de eisen aan de milieuhygiënische kwaliteitsbepaling t.b.v. een partijkeuring?
• Erkenningen, certificering, accreditatie en functiescheiding bij een partijkeuring

Keurmerk voor partijkeuringen

Een partijkeuring die voldoet aan gestelde eisen en voorwaarden is herkenbaar aan het volgende kwaliteitskenmerk. Het “Kwaliteitswaarborg bodembeheer SIKB” is in beheer bij de SIKB.

Het keurmerk mag in relatie tot partijkeuringen alleen worden gebruikt indien:

• de monsterneming is uitgevoerd door een erkende monsternemer van een erkende organisatie voor protocol 1001 in combinatie met:
  • beoordelingsrichtlijn BRL 1000 of
  • accreditatieschema AS SIKB 1000
• en de monstervoorbewerking en analyses zijn uitgevoerd zoals omschreven in AP04 en door een AP04-geaccrediteerd en erkend laboratorium.  

Het gebruik van het kwaliteitskeurmerk is niet toegestaan indien:

• afwijkende methoden zijn gebruikt, of
• de uitvoerder niet beschikt over een erkenning, of
• het betreft een ander document dan een onderzoeksrapportage in het kader van het Besluit bodemkwaliteit

Afgifte milieuhygiënische verklaring bij partijkeuring

De milieuhygiënische verklaring op basis van de partijkeuring wordt afgegeven door de uitvoerder van de partijkeuring.

De monsterneming bij een partijkeuring grond en baggerspecie wordt uitgevoerd door een organisatie die:

• gecertificeerd is voor BRL SIKB 1000, 'Monsterneming voor partijkeuringen';
• óf geaccrediteerd is voor AS SIKB 1000, 'Monsterneming voor partijkeuringen';
• én erkend is op basis van de hierboven genoemde certificatie of accreditatie.

Monsteranalyse wordt uitgevoerd door een laboratorium met een erkenning voor het AP04.

Een overzicht van erkenningen wordt bijgehouden door Bodem+.

Gegevens op een milieuhygiënische verklaring partijkeuring

De resultaten van de partijkeuring worden vastgelegd in een rapportage, deze bevat in ieder geval de volgende elementen:

• de naam en het adres van de persoon die de monsters heeft genomen.
• de naam en het adres van de instelling die de monsters heeft geanalyseerd.
• de data waarop de monsterneming, de monstervoorbehandeling en de analyses zijn uitgevoerd.
• een verwijzing naar de gebruikte normdocumenten en methoden en een onderbouwing van eventuele afwijkingen hiervan, indien deze het analyseresultaat kunnen beïnvloeden
• het volledig ingevulde monsternemingsformulier en monsternemingsplan (of een kopie hiervan).
• een beschrijving van de partij, waaronder de ligging, kenmerken en partijgrootte.
• het analyserapport van het laboratorium, inclusief de gemiddelden van de gemeten samenstellings- en emissiewaarden (deze laatste alleen indien van toepassing), een onderbouwing van de gekozen parameters en de verhouding tussen de meetwaarden en daaruit voortvloeiende conclusie.
• een uniek nummer (dit nummer wordt afgegeven door de persoon of instelling die is erkend voor het uitvoeren van de betreffende partijkeuring en die daarmee ook de milieuhygiënische verklaring afgeeft).

Kwaliteitsbepaling grond/baggerspecie bij een partijkeuring

Tijdens de kwaliteitsbepaling van grond en baggerspecie voor een partijkeuring worden eisen gesteld aan:

1. de onderzoekstrategie
2. de monstername
3. de monsteranalyse
4. het stoffenpakket

1. Eisen aan de onderzoekstrategie partijkeuringen

In de Regeling bodemkwaliteit staat beschreven waaraan een partijkeuring moet voldoen. Voor een partijkeuring geldt dat:

• de partij een maximale omvang van 10.000 ton mag hebben;
• monsters worden genomen die uit ten minste 100 aselect over de hele partij genomen grepen bestaan.

Partijen grond en baggerspecie kunnen niet zonder meer als één partij worden gekeurd. Indien bekend is dat aanwijsbare onderdelen van de partij meer verontreinigd zijn dan de rest, worden deze onderdelen als separate partij gekeurd.

2. Eisen aan de monsterneming

De monsterneming moet worden uitgevoerd door een persoon of instelling die erkend is voor monsterneming bij partijkeuringen (zie voor een overzicht Bodem+). Dit houdt in dat monsterneming wordt uitgevoerd door:

• ófwel een organisatie die beschikt over een erkenning, gebaseerd op een certificaat voor BRL SIKB 1000 en specifiek protocol 1001, 'Monsterneming voor partijkeuringen grond en baggerspecie', en een daarvoor geregistreerde monsternemer;
• ófwel een organisatie die beschikt over een erkenning, gebaseerd op een accreditatie voor AS SIKB 1000 en specifiek voor protocol 1001, 'Monsterneming voor partijkeuringen grond en baggerspecie', en een daarvoor geregistreerde monsternemer.

De monsters die worden genomen voor het uitvoeren van de partijkeuring bouwstoffen bestaan uit ten minste 100 aselect over de hele partij genomen grepen. De grepen worden verdeeld over ten minste twee te analyseren mengmonsters, indien:

• bij grootschalige toepassingen de emissie wordt bepaald via een kolomproef;
• de emissie wordt berekend aan de hand van de berekeningsmethode voor slecht doorlatende materialen;
• de berekende emissie voor slecht doorlatende materialen kleiner is dan L/S=2 en voor de desbetreffende parameter geen maximale emissiewaarden gelden.

3. Eisen aan de analyse

Analyses ten behoeve van een partijkeuring moeten worden uitgevoerd volgens het AP04 en door een voor het AP04 geaccrediteerd en erkend laboratorium (zie Bodem+ voor een overzicht).

Specifiek voor grond en baggerspecie gelden de volgende onderdelen van het AP04:

• AP04-V: voorbehandeling monsters;
• AP04-SG: samenstelling grond;
• AP04-U: uitloogonderzoek;
• AP04-E: eluaten onderzoek.

Conservering van monsters vindt plaats conform protocol 3001, 'Conserveringsmethoden en conserveringstermijnen voor milieumonsters'.

4. Eisen aan het stoffenpakket

De grond en baggerspecie moeten voldoen aan de normwaarden en, indien van toepassing, de emissiewaarden uit het Besluit bodemkwaliteit. Toetsing vindt, binnen het generieke stelsel, plaats aan de normwaarden uit bijlage B van de Regeling bodemkwaliteit. De kwaliteit van de toe te passen grond of baggerspecie wordt per stof berekend als het gemiddelde van de meetwaarden van de geanalyseerde mengmonsters.

Erkenning, certificering, accreditatie en functiescheiding bij een partijkeuring

Voor meer informatie over erkenningen en functiescheiding zie het dossier Kwalibo.

• Bij partijkeuringen geldt de eis van functiescheiding;
• De instantie die monsters neemt voor een partijkeuring moet erkend zijn voor en werken volgens:
  • een certificaat voor BRL SIKB 1000, 'Monsterneming voor partijkeuringen';
  • of een accreditatie voor AS SIKB 1000, 'Monsterneming voor partijkeuringen';
  • de monsternemer moet onder het certificaat of accreditatie zijn geregistreerd. Bij de monsterneming mag maximaal één niet voor monsterneming voor partijkeuringen geregistreerde medewerker voor elke geregistreerde monsternemer worden ingezet. Dit moet ofwel een stagiair zijn ofwel een medewerker met een officiële registratie voor het uitvoeren van monsterneming voor partijkeuringen, veldwerk bij milieuhygiënisch bodemonderzoek of milieukundige begeleiding;
  • Monsters moeten worden geanalyseerd volgens accreditatieprogramma AP04 en door een laboratorium dat beschikt over een erkenning voor dit accreditatieprogramma. Indien de genomen monsters worden geconserveerd moet de uitvoerder van de conservering sinds 1 juli 2007 erkend zijn voor het accreditatieschema AS SIKB 3000, 'Laboratoriumanalyses voor grond-, grondwater- en waterbodemonderzoek' (zie ook dossier Conserveren van milieumonsters).

Overzichten van afgegeven erkenningen zijn te vinden op de website van Bodem+.