Kennis van kwaliteit in bodem en archeologie

AEC Bodemas

De keten van productie, toepassing en beheer van bodemas, het materiaal dat overblijft na verbranding van afval in een Afvalenergiecentrale (AEC) blijkt niet altijd goed te sluiten. SIKB werkt samen met ABV Haukes en Frank van Berkum aan een vitale keten die zowel milieuhygiënisch als financieel sluitend en duurzaam is.

Wat is bodemas
Bodemas wordt gebruikt voor onder andere de fundering van wegen, ophogingen, geluids- en zichtwallen en steun- en afdeklagen bij stortplaatsen. In Nederland zijn er twaalf AEC’s die afval verbranden om energie op te wekken. Na verbranding van het afval blijft ruim 20 procent aan ruw bodemas over. Jaarlijks is dat twee miljoen ton. AEC's en opwerkbedrijven halen de waardevolle stoffen uit de bodemas. De opgewerkte bodemas die overblijft moet voldoen aan de eisen van het Besluit bodemkwaliteit.

Kwaliteitsverschillen
Er zijn vier verschillende kwaliteiten bodemas:
Niet toepasbaar: de bodemas voldoet niet aan de minimale kwaliteitseisen. Bedrijven moeten bodemas opwerken totdat het de minimale kwaliteit heeft. Anders moet het bedrijf de bodemas storten op een erkende stortplaats.
IBC-bouwstof: deze bodemas is van minimale kwaliteit. In dat geval kan de toepasser deze alleen gebruiken als IBC-bouwstof (Isoleren, Beheren en Controleren). Deze categorie bouwstof gebruiken we alleen onder speciale omstandigheden.
Immobilisaat: deze bodemas heeft een matige kwaliteit. Bewerkers van bodemas mengen cement met bodemas om ervoor te zorgen dat de verontreinigingen uit de bodemas niet in het milieu terecht kunnen komen.
Vrij toepasbaar: om deze kwaliteit bodemas te verkrijgen moet de bewerker de kwaliteit van de bodemas verbeteren. Daarna is de bodemas zonder IBC-maatregelen te gebruiken.

Green Deal
In 2012 is een convenant voor kwaliteitsverbetering van bodemas uit afvalenergiecentrales getekend (Green Deal). Het Rijk wil de categorie IBC-bouwstoffen uit het Besluit Bodemkwaliteit schrappen, tenzij uit onderzoek blijkt dat dit niet haalbaar is. De afvalenergiecentrales moeten dan de kwaliteit van bodemas zodanig verbeteren dat die overal toepasbaar is. Dit traject is inmiddels volop in uitvoering. In de periode tot het realiseren van de ambities van de Green Deal moeten IBC-werken conform het schema AS SIKB 6900 ontworpen, aangelegd en beheerd worden.

Sluitende keten
Het schema AS SIKB 6900 geeft invulling aan borging van de kwaliteit van de aanleg (aanlegfase) en de controle op de staat van een IBC-werk (gebruiksfase).
Gebleken is dat de keten van productie, toepassing en beheer van AEC-bodemas in civiele werken niet sluitend is. Dat leidt tot (potentiële) milieurisico’s. Het wenkend perspectief is dat er een vitale keten ontstaat die zowel milieuhygiënisch als financieel sluitend en duurzaam is.
Kijk ook naar dit animatiefilmpje.