FAQ Algemene vragen

In deze rubriek vindt u algemene vragen en antwoorden over certificatie, accreditatie en de erkenningsregeling. Feitelijk alle vragen die niet op een specifieke activiteit zijn gericht.

• Reikwijdte
• Erkenning en persoonsregistratie
• Keurmerk
• Certificatie, toezicht en handhaving
• Uitbesteden en inhuren
• Documenten, producten en cursussen

Reikwijdte

Zijn ergens in de richtlijnen of elders regels opgenomen voor het opstellen van de rapportage na het uitvoeren van een partijkeuring, een milieuhygiënisch bodemonderzoek of een milieukundige begeleiding? Bestaat er bijvoorbeeld een richtlijn waarin staat welke onderdelen een milieukundig rapport ten minste moet bevatten?

SIKB heeft in de beoordelingsrichtlijnen geen eisen opgenomen aan het opstellen en aan de opbouw van een rapportage. De rapportage valt onder advieswerkzaamheden en die vallen vooralsnog buiten de reikwijdte van het Besluit bodemkwaliteit. Uitzondering hierop is het evaluatierapport of saneringsverslag, doorgaans opgesteld door de milieukundig begeleider (zie voor meer informatie BRL SIKB 6000). In de meeste beoordelingsrichtlijnen hebben we overigens wel eisen opgenomen aan het verslag dat de monsternemers (BRL SIKB 1000), veldwerkers (BRL SIBK 2000) of milieukundig begeleiders (BRL SIKB 6000) in het veld opstellen, de veldrapportage.

Erkening en persoonsregistratie

Is certificering hetzelfde als erkenning?

Nee, certificering is wel een belangrijke voorwaarde om een erkenning in de zin van het Besluit bodemkwaliteit voor een bepaalde bodemwerkzaamheid, bijvoorbeeld de uitvoering van bodemsanering, te verkrijgen. Als een gecertificeerd bedrijf een erkenning in de zin van het Besluit bodemkwaliteit wil, moet het die via een vastgesteld formulier aanvragen bij de minister I&M via Bodem+. Als een certificatie-instelling een certificaat, of de Raad van Accreditatie een accreditatie, schorst of intrekt geeft men dit door aan Bodem+, waarna de erkenning wordt geschorst, respectievelijk ingetrokken. Het zijn wel aparte procedures: de certificeringsprocedure is privaatrechtelijk van aard, de erkenning verloopt via de procedureregels van de Algemene wet bestuursrecht. Meer informatie over erkenningen kunt u vinden op de website van Bodem+.

Waar vind ik welke bedrijven erkend zijn om bepaalde bodemwerkzaamheden uit te voeren?

Kijk op de SIKB website onder Erkend en gecertificeerd

Bestaat er een stappenplan om certificering van stap tot stap te organiseren? Ons bedrijf heeft namelijk geen enkele ervaring met certificatie en BRL's.

U wilt werkzaamheden uitvoeren waarvoor u een erkenning nodig heeft in de zin van het Besluit bodemkwaliteit. Het stappenplan is dan op hoofdlijnen als volgt. 1) u gaat na wat de uitvoeringseisen zijn voor uw werkzaamheden. Als we er vanuit gaan dat het gaat om werkzaamheden waarvoor SIKB documenten heeft opgesteld dan staan de technische eisen een of meer protocollen en de algemene kwaliteitseisen in de beoordelingsrichtlijn (BRL) waarbij dat protocol hoort of die protocollen horen; 2) u gaat na of uw bedrijf al aan die eisen voldoet en zo niet, wat u in uw bedrijf nog moet regelen om aan de eisen te kunnen voldoen; 3) u geeft een op deze website vermelde certificatie-instelling (LINK naar pagina met CI's) opdracht om uw certificatietraject te begeleiden; 4) u ondergaat de toets van de certificatie-instelling op kantoor op op locatie(s) en volgt de instructies op. Dit kan betekenen dat u aanpassingen moet doen aan de organisatie of de uitvoering van het werk; 5) als de certificatie-instelling vindt dat u alles goed doet geeft zij een certificaat af; 6) u vraagt met dat certificaat een erkenning aan bij Bodem+. Kijk op het Infoblad 'Werken met documenten van SIKB' voor meer informatie.

Moet in de rapportage worden vastgelegd welke medewerkers de werkzaamheden hebben uitgevoerd?

Voor sommige werkzaamheden is naast de bedrijfserkenning registratie van de uitvoerende personen verplicht. Deze verplichting geldt voor monsterneming bij partijkeuringen (BRL en AS SIKB 1000), veldwerk bij milieuhygiënisch bodemonderzoek (BRL en AS SIKB 2000) en milieukundige processturing en milieukundige verificatie bij bodemsaneringen (BRL SIKB 6000). In de relevante beoordelingsrichtlijnen en protocollen is dan ook voorgeschreven dat de namen van de medewerkers worden vermeld die een werkzaamheid hebben uitgevoerd:in protocol 1001, “Monsterneming grond voor partijkeuringen”, is vastgelegd dat de naam van de monsternemer moet worden genoteerd op het monsternemingsplan en op het monsternemingsformulier; in BRL SIKB 2000, “Veldwerk bij milieuhygiënisch (water-)bodemonderzoek en mechanisch boren”, staat in paragraaf 2.2 omschreven dat in de veldwerkrapportage de naam van de veldwerker(s) vermeld moet worden; BRL SIKB 6000, “Milieukundige begeleiding van (water)bodemsanering en nazorg”, en onderliggende protocollen schrijven voor dat in de evaluatierapportage is vastgelegd welke personen de milieukundige processturing en de milieukundige verificatie hebben uitgevoerd.Uitgangspunt is dat het bevoegde gezag moet kunnen verifiëren dat aan de eisen aan functiescheiding is voldaan. De certificatie-instellingen interpreteren de hierboven beschreven eisen daarom als volgt: een veldwerkverslag moet voorzien zijn van een door de veldwerker ondertekende verklaring. Maar ook het uiteindelijke onderzoekrapport moet deze verklaring bevatten.

Keurmerk

Welke keurmerken beheert SIKB?

SIKB beheert het keurmerk 'Kwaliteitswaarborg bodembeheer SIKB.

Op welke manier kunnen we het keurmerk verkrijgen om het in onze rapportages op te nemen? Mogen we het keurmerk ook plaatsen op ons briefpapier of op bijvoorbeeld onze bedrijfsauto's?

Om het keurmerk te verkrijgen moet uw organisatie eerst erkend zijn voor een of meer werkzaamheden op basis van een certificaat of accreditatie voor een door SIKB beheerd certificatie- of accreditatieschema. Met deze erkenning in de hand kunt u het keurmerk in digitale vorm opvragen bij het secretariaat van SIKB, bij voorkeur per e-mail: secretariaat@sikb.nl. In het certificatie- of accreditatieschema is altijd een Reglement voor gebruik van het keurmerk opgenomen. Daarin staat vrij gedetailleerd wat u ermee mag en wat niet. De vuistregel is: u mag het keurmerk gebruiken zolang u daarmee niet de indruk wekt dat een werkzaamheid onder certificaat is uitgevoerd terwijl dit niet het geval is.

Hoe is de procedure voor het aanmelden van certificaten bij SIKB?

Deze procedure is beschreven in elk certificatieschema in beheer bij SIKB, om precies te zijn in het hoofdstuk dat de eisen beschrijft aan de afgifte van het certificaat. De kern is dat de certificatie-instelling een kopie van het afgegeven certificaat stuurt aan SIKB. Overigens is de certificaathouder zelf verantwoordelijk voor het aanvragen van de erkenning bij Bodem+ op basis van het certificaat.

Certificatie, toezicht en handhaving

Waar kan ik certificatie-instellingen vinden die mijn organisatie kunnen begeleiden bij de certificatie?

U kunt de certificatie-instellingen die certificatietrajecten op basis van bij SIKB in beheer zijnde documenten begeleiden hier vinden. Op die pagina vindt u een link naar een document waarop u precies kunt zien welke certificatie-instellingen bij welke certificatieschema's actief zijn.

Hoe werkt de extra beoordeling zes maanden na afgifte van het eerste certificaat?

Conform paragraaf 4.7.3 van de bijlage 'Eisen aan certificeringsproces en certificatie-instelling' (in de BRL-en SIKB 1000, 2000, 2100, 6000, 7000, 7500 en 11000) moet een half jaar na het initieel certificatieonderzoek en afgifte van het certificaat een extra beoordeling door de certificatie-instelling plaatsvinden. Met deze beoordeling bevestigt de de certificatie instelling op de uitvoeringslocatie het vertrouwen dat de nieuwe certificaathouder blijft werken conform de eisen van de BRL.

NB: Deze extra audits zijn niet van toepassing op organisaties die reeds een SIKB-certificaat hebben en dit willen uitbreiden met een extra protocol of die een tweede (of meer) SIKB-certificaat willen behalen.

Welke onderdelen worden beoordeeld?
Deze extra steekproef is bedoeld om na te gaan of de certificatie-instelling het met het verstrekken van het certificaat uitgesproken vertrouwen in de beginnende certificaathouder blijvend kan uitspreken. De certificatie-instelling bepaalt zelf welke onderdelen van de werkzaamheden in deze extra steekproef worden meegenomen.

Wat als er voor de extra audit zes maanden na afgifte van het eerste certificaat geen project is uitgevoerd?
Als de certificaathouder in het eerste half jaar na het initiële onderzoek geen projecten heeft uitgevoerd vervalt de extra beoordeling. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de uitstelregel van een half jaar, zoals opgenomen in par 4.4 /4.5 van de bijlage ‘Eisen aan certificeringsproces en certificatie-instelling’. Omdat deze uitstelregel slechts eenmaal binnen een auditcyclus van drie jaar mag worden toegepast, kan deze daarna niet meer worden gebruikt voor de opvolgingsaudit(s). Hieruit volgt dat er binnen een jaar na de initiële audit een project uitgevoerd moet worden om te beoordelen. Is dit niet het geval, dan volgt intrekking van het certificaat.
Als de certificaathouder in het eerste half jaar na het initiële onderzoek wel projecten heeft uitgevoerd maar het niet is gelukt een project te bezoeken (bijvoorbeeld door een zeer beperkt aantal werken onder certificaat) wordt een extra beoordeling op kantoor uitgevoerd.

Hoe kan ik als toezichthouder/handhaver controleren of een bodemwerkzaamheid wordt uitgevoerd volgens de normdocumenten?

Dat kan voor toezichthouders moeilijk te controleren zijn. Ideaal zou zijn als het toezicht wordt uitgeoefend op de “kritische” momenten, maar die laten zich niet altijd van te voren plannen. Daarnaast kan aan bepaalde omstandigheden het vermoeden worden afgeleid dat niet gewerkt kan worden volgens de normdocumenten, bijvoorbeeld een te lage prijs of een te korte termijn voor de uitvoering. Deze omstandigheden kunnen reden zijn om tot melding aan de landelijke inspecties over te gaan. In alle provincies worden of zijn interventieteams operationeel die bodemintermediairs, waarover veel signalen via het landelijk toezichtsloket (www.ilent.nl/contact/melden) binnenkomen, aan een nader onderzoek kunnen onderwerpen. De HUM Wbb levert werkinstructies en handleidingen ter ondersteuning van het dagelijkse werk van de toezichthouder bodem. Van belang is ook om de verschillende verantwoordelijkheden tussen de certificatie-instelling enerzijds, en de toezichthouder anderzijds, in de gaten te houden. In de regel is het aan de certificatie-instelling om de certificaathouder te wijzen op diens verantwoordelijkheid om te werken volgens de eisen uit BRL en protocol(len), met als doel de kwaliteit van het werk doorlopend te verbeteren. De ILT (Inspectie Leefomgeving en Transport) onderzoekt de naleving van de regelgeving.

Ben ik als toezichthouder/handhaver verplicht om te controleren op de naleving van de normdocumenten als de betreffende instanties daartoe gecertificeerd en erkend zijn?

Nee, in principe mag de toezichthouder op de erkenning vertrouwen. Certificatie-instellingen en de Raad voor Accreditatie (als het gaat om certificerende instellingen zelf) controleren of de gecertificeerde bedrijven en overheden werken conform de normdocumenten. De inspecties ILT controleert steeksproefsgewijs. Daarnaast hebben de decentrale overheden (provincies, gemeenten en waterschappen) rechtstreekse controlebevoegdheden bij:uniforme saneringen (art. 2.2 en 2.3 Regeling uniforme saneringen); verplichtingen t.a.v. de bodem binnen inrichtingen (art. 2.11 Activiteitenbesluit); vergunningen op grond van de Wet milieubeheer waarin normdocumenten van toepassing zijn verklaard.

Mag een toezichthouder het bevoegde gezag vragen om het monsternameformulier indien het veldwerk is uitgevoerd volgens BRL SIKB 2000 of BRL SIKB 6000?

Ja, u mag als toezichthouder op grond van uw bevoegdheden in de Algemene wet bestuursrecht natuurlijk de inhoud induiken. U doet er hierbij wel goed aan zich te realiseren dat dit feitelijk het werkterrein is van de certificatie-instellingen. De certificatie-instellingen en de Inspectie ILT overleggen nog over de onderlinge afbakening van elkaars werkterreinen. Voor ILT-toezicht geldt een apart document "Essentiële eisen voor ILT-toezicht".

Uitbesteden en inhuren

Mogen werkzaamheden worden uitbesteed?

Ja, maar de uitbestedende organisatie moet erop letten dat aan de daarvoor geldende eisen wordt voldaan. De wetgeving staat uitbesteding van werkzaamheden in ieder geval toe, zolang uitbesteding plaatsvindt aan een voor de betreffende werkzaamheid erkende organisatie. Of uitbesteding ook binnen de voorwaarden van het contract tussen opdrachtgever en opdrachtnemer past, staat los van de wettelijke eisen. De daadwerkelijke uitvoering van de werkzaamheden moet plaatsvinden door een daartoe erkende organisatie en bij veldwerk, monsterneming en milieukundige begeleiding moet de persoon die de werkzaamheden uitvoert ook op de erkenning van de uitvoerende organisatie zijn geregistreerd. In iedere beoordelingsrichtlijn van SIKB is een paragraaf opgenomen waarin de eisen aan het uitbesteden zijn uitgewerkt. Let u er ook op dat aan het inhuren van personeel andere eisen worden gesteld. Deze staan ook in iedere beoordelingsrichtlijn van SIKB.

Wij hebben geen erkenning op grond van BRL SIKB 2000. Als wij in de toekomst gebruik gaan maken van een extern veldwerkbureau met een erkenning op grond van BRL SIKB 2000, mogen wij dan nog wel rapporteren? Zo ja, mag dat dan ook aan het bevoegde gezag (dus bijvoorbeeld een rapport voor een bouwvergunning of een beschikking)?

Ja, de interpretatie van de in het veld en door het laboratorium aangeleverde gegevens valt buiten de reikwijdte van BRL SIKB 2000. Dat betekent dat in beginsel iedereen deze rapporten mag opstellen. In het rapport moet u wel aantonen dat de veldwerkzaamheden en de analyses zijn uitgevoerd door een daartoe erkend veldwerkbureau, respectievelijk laboratorium. Het keurmerk mag worden vermeld op de pagina's waarop de boorprofielen en de analyseresultaten staan. Het is in deze situatie niet toegestaan om het keurmerk in algemene zin, bijvoorbeeld op het titelblad, op te nemen.

Mogen voor werkzaamheden mensen en materieel worden ingehuurd?

Ja, maar de inhurende organisatie moet erop letten dat aan de daarvoor geldende eisen wordt voldaan. Monsternemers, veldwerkers en milieukundig begeleiders moeten worden geregistreerd op de erkenning van de organisatie, c.q. vestiging, waarvoor zij de betreffende werkzaamheden uitvoeren. De ingehuurde personen moeten in dat geval door de inhurende organisatie als eigen personeel worden beschouwd en ook zo worden geregistreerd. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de werkzaamheden ligt in dit geval bij de inhurende organisatie, die voor de betreffende werkzaamheden moet zijn erkend. In iedere beoordelingsrichtlijn van SIKB is een paragraaf opgenomen waarin de eisen aan het inhuren zijn uitgewerkt. Let u er ook op dat aan het uitbesteden van werk andere eisen worden gesteld. Deze staan ook in iedere beoordelingsrichtlijn van SIKB.

Documenten, producten en cursussen

Hoe kom ik aan de BRL's en protocollen?

Alle zogenoemde normatieve documenten (BRL's, protocollen, accreditatieschema's, Normbladen) in beheer bij SIKB kunt u in pdf-vorm gratis integraal downloaden bij Richtlijnen en protocollen op deze website.

Ik kreeg onlangs de handige waaier over bodembeschermende voorzieningen in handen. Deze is erg praktisch voor ongeveer twintig van mijn collega's en die willen allemaal wel zo'n waaier. Ik zou er dus graag twintig ontvangen. Kunt u aangeven of daar kosten aan verbonden zijn?

U kunt de door SIKB uitgegeven waaiers bestellen bij ons secretariaat, bij voorkeur via het aanvraagformulier op deze website. Doorgaans zijn de eerste drie exemplaren gratis, elk volgende exemplaar wordt in rekening gebracht. Te bestellen onder publicaties.

Hebben jullie een folder of flyer/waaier die we kunnen gebruiken voor bedrijven die te maken hebben met grondverzet en -toepassing?

SIKB heeft verschillende brochures ontwikkeld die voor uw doelgroep interessant kunnen zijn. U kunt onze publicaties vinden in het besteloverzicht.

Diverse richtlijnen zijn via de zoekfunctie op uw website niet te vinden. Dat is bijvoorbeeld het geval met BRL 2013, BRL 9203 en BRL K 450. Betekent dit dat deze richtlijnen zijn vervallen?

Nee, dat is niet automatisch het geval. Het gaat waarschijnlijk om richtlijnen die in beheer zijn bij een andere organisatie dan SIKB. Probeert u eerst eens via www.bouwkwaliteit.nl. Mocht dat u niet verder brengen dan kunt u meer informatie verzamelen, bijvoorbeeld via zoeken op het Internet.

Kunnen jullie mij helpen aan de actuele versie van CUR/PBV-Aanbeveling 44? Omdat de documenten nu door SIKB worden beheerd vertrouw ik erop dat ik aan het juiste adres ben om de bedoelde aanbeveling te bemachtigen.

Dat klopt. Dit document is nu in beheer bij SIKB. U kunt van al onze documenten de vigerende versie downloaden. Ga daarvoor naar het menu Richtlijnen en protocollen op deze website.

Bestaat er wellicht een Engelstalige versie van de beoordelingsrichtlijnen en protocollen in beheer bij SIKB?

Van de meeste door SIKB beheerde documenten bestaat alleen een versie in het Nederlands. De enige uitzondering is protocol 0101, voor de uitwisseling van digitale bodemdata. Dat protocol beheren we ook in het Engels.

Zijn er ook cursussen voor de in de BRL's en protocollen beschreven werkzaamheden?

Voor veel activiteiten bestaan cursussen. Kijk op www.bodembreedacademie.nl.