Toelichting
Een goede kwaliteit van het geleverde werk is belangrijk. Het bewaken van deze kwaliteit gebeurt in een combinatie van private borging en publieke borging.
De private borging betreft de certificatie van organisaties (bedrijven, gemeenten), toetsing van personen (actorregister) en accreditatie van certificerende instellingen door de Raad voor Accreditatie. Het ministerie van OCW wijst certificerende -instellingen aan op grond van de Erfgoedwet. De Erfgoedinspectie ziet toe op het functioneren van het systeem (publiek georganiseerd toezicht).
Gecertificeerde organisaties en geregistreerde actoren hebben laten zien dat zij in staat zijn om archeologische werkzaamheden op een kwalitatief goede manier en volgens de binnen het werkveld vastgestelde regels uit te voeren.
De kwaliteitszorg is verankerd via het Certificatieschema Archeologie. Dit schema bestaat uit een Beoordelingsrichtlijn (BRL SIKB 4000 Archeologie) en een normdocument (Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie, KNA). De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap wijst de Beoordelingsrichtlijn aan, waar certificaathouders zich aan moeten houden. Ook het normdocument wordt aangewezen.
In de Beoordelingsrichtlijn Archeologie (BRL SIKB 4000 ) staan de eisen vermeld op grond waarvan een archeologiecertificaat afgegeven wordt. Het gaat om eisen aan het proces van archeologische werkzaamheden bij opgravingen en om eisen aan het kwaliteitssysteem van de gravende organisatie. Daarnaast staan er ook eisen in aan de wijze van certificeren (door een voor de Certificerende Instelling).
Per 1 juli 2016 is versie 4.0 van de BRL SIKB 4000 Archeologie van kracht.
Hoe werkt certificatie van organisaties?
De certificatie-instelling (CI) toetst middels audits of de organisatie (bedrijf, gemeente etc) de activiteiten conform de BRL SIKB 4000 en KNA-protocollen uitvoert. De organisatie heeft de certificatie-instelling hiervoor zelf ingeschakeld en opdracht verleend.
Bij een positieve conclusie van de audit wordt het certificaat verleend. Periodiek wordt getoetst of de organisatie nog steeds voldoet aan de gestelde eisen en het certificaat gecontinueerd kan worden.
Link naar de brochure Hoe maak ik een Kwaliteitshandboek conform de BRL 4000
Link naar de voorbeeldbrief 'Werkgeversverklaring' (Overgangsregling, BRL 4000, bijlage 4)
Certificatie-instellingen moeten op hun beurt kunnen aantonen dat ze in staat zijn hun toetsende werk goed uit te voeren. Daartoe moeten ze uiterlijk 1 juli 2018 zijn geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie, zie ook hieronder. Klik hier voor meer informatie over certificatie-instellingen.
Hoe werkt accreditatie van certificatie-instellingen?
De Raad voor Accreditatie toetst middels audits of de certificatie-instellingen werken conform de RvA-richtlijnen (bij archeologie is dat de ISO 17065) en SIKB-documenten. De CI heeft hiervoor de RvA zelf ingeschakeld en opdracht verleend.
Bij een positieve conclusie van de audit wordt de accreditatie verleend. Periodiek wordt getoetst of de CI nog steeds voldoet aan de gestelde eisen en de accreditatie gecontinueerd kan worden.
Klik hier voor meer informatie over de Raad voor Accreditatie in relatie tot het werkgebied van SIKB.
Logo: kwaliteit zichtbaar maken
Certificatie is een middel om te laten zien dat je voldoet aan de gestelde kwaliteitseisen. Maar je wil dit wel uitdragen en zichtbaar maken aan anderen. Dit kan door het logo van het keurmerk te voeren op bijvoorbeeld de offerte en rapportage. Klik hier voor meer informatie over logo's en keurmerken.
Fouten voorkomen en als er klachten zijn
Activiteiten in het kader van archeologie zijn grotendeels mensenwerk. Ondanks kwaliteitsborging door de gecertificeerde organisatie kunnen dingen verkeerd gaan. Wat u kunt doen als u merkt dat zaken niet goed worden uitgevoerd, leest u hier.
Hoe werkt toetsing van personen (actoren)?
Personen die vinden dat zij voldoen aan de competentie-eisen kunnen dit laten toetsen door een onafhankelijke toetsende instelling (TI). Deze toets bestaat uit het vaststellen van de aanwezigheid en juistheid van de vereiste bewijsmiddelen. Indien de TI heeft vastgesteld dat alle benodigde bewijsmiddelen aanwezig en juist zijn, dan meldt zij de persoon als actor aan bij de Actorregistratie Archeologie. Na vier jaar moet de actor of zijn werkgever aantonen dat hij voldoet aan de eisen aan het onderhouden van kennis, waarna zijn registratie voor vier jaar verlengd wordt. Klik hier voor meer informatie over de toetsende instellingen (TI's)
Rol OCW
De Minister van OCW wijst de BRL SIKB 4000 en een deel van de bijbehorende KNA-protocollen aan als document dat op grond van de Erfgoedwet gehanteerd moeten worden bij archeologische opgravingen. Ook wijst het ministerie de certificatie-instellingen aan die op grond van BRL SIKB 4000 mogen certificeren. Vanaf 1 juli 2018 is voorwaarde voor zo'n aanwijzing dat de CI is geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie.
De Erfgoedinspectie is verantwoordelijk voor het toezicht op het functioneren van het (certificatie)systeem. Op de website van de Erfgoedinspectie kunt u meer informatie vinden over de rol en taken van Erfgoedinspectie en de Erfgoedwet.
Rol van SIKB: kennisplatform en beheerder van documenten en registraties
SIKB maakt en onderhoudt documenten op basis waarvan organisaties zich kunnen laten certificeren of accrediteren. Daarnaast fungeert SIKB als kennisplatform op het gebied van kwaliteit in de Nederlandse archeologie.
In geval van certificatie noemen we deze documenten beoordelingsrichtlijnen en protocollen. Een beoordelingrichtlijn met bijbehorende protocollen wordt tezamen ook wel een certificatieschema genoemd. In de archeologie gaat het om BRL SIKB 4000 en de KNA-protocollen.
SIKB certificeert of accrediteert niet zelf, dat doen de certificatie-instellingen respectievelijk de Raad voor Accreditatie op basis van de SIKB-documenten.
Tevens beheert SIKB het register van gecertificeerde organisaties en het ActorRegister Archeologie. Ook maakt SIKB documenten voor het goed uitvoeren van de overheidstaak. Meer informatie over SIKB en het SIKB netwerk zie Over SIKB.
