Inlenen en uitbesteden
Wat is het kader voor ‘inlenen’ en ‘uitbesteden’ in de BRL en KNA?
Eén van de basisprincipes van kwaliteitszorg is dat de certificaathouder doet wat zij belooft. Dat wil onder andere zeggen dat, als je belooft dat je ‘onder certificaat’ werkt en levert, je dit dan ook daadwerkelijk doet.
In de BRL SIKB 4000 Archeologie en in de KNA zijn eisen opgenomen aan het archeologisch proces. Organisaties kunnen hiervoor gecertificeerd worden (voor sommige onderdelen geldt een wettelijke plicht tot certificeren). Met het certificaat geven certificaathouders aan dat hun diensten worden voortgebracht volgens specifieke eisen uit de BRL en de KNA. Hun opdrachtgevers, maar ook het bevoegd gezag, stellen hier vervolgens hun vertrouwen in.
Hoe werkt het als je een certificaat hebt en sommige werkzaamheden door een ander wilt laten uitvoeren?
De diensten worden niet altijd door alleen de certificaathouder zelf geleverd, bijvoorbeeld bij tijdelijk te veel werk of bij werk dat een ander in die situatie beter kan (bijvoorbeeld specialistisch onderzoek). Het laten uitvoeren van zulke werkzaamheden binnen je certificaat kan in de vorm van óf uitbesteden óf inhuur. De BRL stelt hier in par. 3.6 en 3.7 eisen aan. De certificaathouder bepaalt daarbij zelf welke vorm de voorkeur heeft en legt dit vast in de overeenkomst met degene die het werk uitvoert. Hoe dan ook geldt dat in beide vormen de certificaathouder haar diensten moet leveren volgens de eisen van de BRL en KNA. Eisen die de BRL SIKB 4000 stelt aan archeologische werkzaamheden, gelden dus ook voor organisaties en personen aan wie deze werkzaamheden wordt uitbesteed en aan ingeleende personen die deze werkzaamheden uitvoeren. Het werken onder certificaat borgt daarmee dus de gehele keten van activiteiten.
Hoe werkt dit uit in de praktijk?
Voor de archeologische praktijk betekent dit het volgende. Als een certificaathouder mensen gaat inlenen (ook wel inhuren), voert de ingeleende handelingen uit binnen het kwaliteitssysteem van de certificaathouder. De ingeleende moet voldoen aan de actorstatus die bij die handelingen hoort en moet de hoofdlijnen van het kwaliteitssysteem van de certificaathouder kennen en werken volgens de daarin opgenomen objectieve werkinstructies (bijvoorbeeld de KNA protocollen en formulieren). De controle op de inhoudelijke kwaliteit van de werkzaamheden van de ingeleende vindt plaats door de inlener, als onderdeel van het kwaliteitssysteem (bijv. in een controlestap uit een protocol).
Als een certificaathouder bepaalde werkzaamheden uitbesteedt aan een derde partij (onderaannemer), dan voert deze onderaannemer de werkzaamheden uit onder de eigen kwaliteitsborging. De onderaannemer moet daarbij gecertificeerd zijn voor die werkzaamheden als de certificaathouder dat ook is. Let wel: als de derde partij niet gecertificeerd is, dan zal de KNA actor als persoon moeten worden ingeleend, zodat zijn werkzaamheden binnen het certificaat van de inlener worden geborgd.
Tot slot hoe zit het met de wet DBA?
Ontstaat er volgens de wet DBA een arbeidsrelatie tussen de certificaathouder en degene die zij bepaalde werkzaamheden laat uitvoeren (fictief dienstverband)? Dat is niet het geval mits de certificaathouder de contractuele relatie goed regelt.
Ten aanzien van de Wet DBA maakt het in juridische zin niet uit of het om inlenen of uitbesteden gaat. In alle gevallen van contractvorming is het vanzelfsprekend goed om rekening te houden met de geldende spelregels om het risico op het ontstaan van een fictief dienstverband te voorkomen.
Dat risico is vanzelfsprekend bij uitbesteden minder groot dan bij inlenen. Bij inlenen is het daarom goed om met de volgende aspecten rekening te houden:
1) Maak tevoren een heldere afspraak over de prijs (all-in prijs)
2) Spreek af dat vervanging door iemand met eenzelfde beroepsspecificatie (actorstatus) mogelijk is
3) Zorg dat aan de overeenkomst een goede werkinstructie ten grondslag ligt (dit kan bijvoorbeeld het PvE zijn).
4) Gebruik het modelcontract van de belastingdienst
Link naar relevante modelcontracten Belastingdienst (recht op vrije vervanging)
In deze notities wordt het inlenen – uitbesteden nader toegelicht
Link naar de SIKB notitie inlenen en uitbesteden in relatie tot de BRL 4000 en de KNA
Link naar de notitie van Vijverberg advocaten – m.n toegelicht vanuit de wet DBA