In 25 jaar is SIKB uitgegroeid tot een onmisbaar knooppunt voor kwaliteitsborging

Dit jaar viert SIKB haar vijfentwintigjarig bestaan. Met SIKB-bestuursvoorzitter Yvon van Mastrigt staan we stil bij dit jubileum. ‘Van een ooit wellicht tijdelijke organisatie is SIKB uitgegroeid tot een onmisbare organisatie met een spilfunctie in verschillende netwerken.’

De octopus van bodem, archeologie en datastandaarden
‘Ruim anderhalf jaar geleden ben ik aangetreden als bestuursvoorzitter bij SIKB. Een van de dingen die me vanuit mijn start hier heel helder bijstaat is de overweldigende hoeveelheid afkortingen en nummers. Ik ben heel blij dat anderen dat allemaal begrijpen. Wat me verder al snel opviel is dat er met een ogenschijnlijk klein, hardwerkend bureau en een actieve schil daaromheen enorm veel werk wordt verzet. SIKB is als een octopus plus die de afgelopen 25 jaar is uitgegroeid tot een onmisbare organisatie met een spilfunctie in verschillende netwerken.’

‘Het werkveld waarin SIKB zich bevindt is enerzijds heel hoog technisch specialistisch - de details doen ertoe. Tegelijkertijd gaat het over grote projecten zoals bijvoorbeeld het aanleggen van verhardingen of grondverzet. Bij de archeologie vind ik het fascinerend dat je door de bodem dwars door de tijd kijkt. Mijn voorganger Arie Deelen zou vast andere punten hebben genoemd. Omdat ik niet uit het werkveld kom, kijk ik er met andere ogen naar en stel ik andere vragen.’

Tijd nemen voor kwaliteit
‘De mensen in de buitenwereld hebben vast niet allemaal een helder beeld van het belang en de reikwijdte van het werk van SIKB. In de huidige tijd waarin alles vlugger en simpeler moet, met minder regels, is dat een risico. Regels worden steeds vaker als ballast gezien, maar het is belangrijk dat kwaliteit en richtlijnen worden geborgd. Wij zorgen voor risico-inventarisaties, terwijl de buitenwereld dit misschien als onnodig ervaart. Dit is een lastig spanningsveld. Mensen ervaren dingen steeds vaker als complex of overbodig, maar dat betekent niet dat ze dat ook zijn. De gevolgen van dit denken zullen pas op langere termijn zichtbaar zijn. Sommige fouten kun je maar één keer maken; bezuinigen op archeologisch onderzoek kun je bijvoorbeeld maar een keer doen – daarna zijn de vondsten weg en kun je het niet meer herstellen. SIKB neemt de tijd voor kwaliteit en dat is nog steeds nodig.’

Nieuwe inzichten
‘Bij mijn aanstelling viel ik met mijn neus in de boter, want we waren precies toe aan een nieuw visiedocument. Tegelijkertijd was er wat verloop geweest in de samenstelling van het bestuur, dus ik mocht een nieuwe visie gaan maken met een bestuur dat een mix is van oudgedienden en nieuwelingen. Daarom hebben we het document helemaal van nul af aan opgebouwd. We hebben onszelf weer even verteld hoe het staat bij bodem en hoe bij archeologie, en waar de parallellen liggen. Dat leverende weer veel nieuwe inzichten op. Dit sluit wat mij betreft mooi aan bij het jubileum dat we dit jaar vieren: terugkijken en de blik vooruit. SIKB is ooit ontstaan uit noodzaak en was toen wellicht tijdelijk; nu is SIKB onmisbaar voor kwaliteitsborging en niet meer weg te denken uit wereld van bodem en archeologie. Het is de enige organisatie die op zo’n kennisknoop zit. Dat vinden we zelf heel vanzelfsprekend, maar dat is het eigenlijk niet. Daar mogen we ons best van bewust zijn en trots op zijn.’

‘In het proces van het opstellen van de visie en strategie zijn ook de banden naar de ministeries verhelderd en verstevigd. Daarnaast hebben we beter zicht gekregen op de opgaven op het gebied van bodem en archeologie. Klimaatadaptatie en aandacht voor biologie en ecologie van de bodem zijn bijvoorbeeld grote opgaven. Bij de archeologie is dat de bekostiging van archeologisch onderzoek.’

Jubileumcongres
‘Het visietraject wordt nu afgerond en ondertussen kijken we uit naar ons jubileumcongres op 25 september in Apeldoorn. We gaan dit jaar groot uitpakken. Net als afgelopen jaar hebben we speciale aandacht voor studenten en jonge professionals. Zoals op veel plekken zien we ook in ons werkveld vergrijzing. Het is belangrijk dat we contact blijven houden met opleidingen, niet alleen om in het werkveld te verjongen, maar ook voor wat betreft innovatie en digitalisering. We moeten zorgen dat we meebewegen met de tijd, dan blijven we relevant.’

Yvon van Mastrigt - eigen foto