Herziening handreikingen 8012 en 8103 voor onderzoek naar diffuus lood in de bodem gepubliceerd

De handreikingen voor onderzoek naar de aanwezigheid van diffuus lood in de bodem zijn herzien. Overheden en adviesbureaus werken sinds 2018 met twee handreikingen voor het bepalen van de loodgehaltes in de bodem. Met de opgedane ervaringen zijn deze handreikingen, 8102 en 8103, nu aangepast.

Schadelijke effecten
Diffuus lood komt vaak voor als zeer heterogeen verdeelde vervuiling in gebieden met een lange bewoningsgeschiedenis, doorgaans verspreid over relatief grote oppervlakten. Jonge kinderen krijgen in (speel)tuinen makkelijk met lood vervuilde grond binnen via hand-mondgedrag. De schadelijke effecten daarvan zijn voor hen groter dan voor volwassenen. Ook bij consumptie van eigen geteelde groenten bestaat het risico om met lood vervuilde grond binnen te krijgen. Om de aanwezigheid van diffuus lood in de bodem te bepalen is, naast de klassieke laboratoriumanalyse, een veldanalyse mogelijk door gebruik te maken van XRF.

Handreikingen voor onderzoek
In 2018 werden twee handreikingen gepubliceerd. De Handreiking 8102 beschrijft een strategie voor onderzoek naar diffuus lood in de bodem van kinderspeelplaatsen en (moes)tuinen. Deze onderzoeksstrategie is gericht op verzamelen van gegevens om een goede inschatting te kunnen maken of diffuus lood in de bovengrond al dan niet leidt tot gezondheidsrisico’s van spelende kinderen. Handreiking 8103 geeft aanwijzingen voor het veldwerk bij onderzoek naar loodgehaltes in diffuus verontreinigde bodems van kinderspeelplaatsen en (moes)tuinen met behulp van XRF. Deze handreikingen kunnen opdrachtgevers gebruiken om onderzoek naar diffuus lood in de bodem, met daarbij de optie van het toepassen van de XRF, aan te besteden

Eind 2020 heeft SIKB de ervaringen van overheden en adviesbureaus met de handreikingen in kaart gebracht. Dit leverde een aantal verbetervoorstellen op, die na te zijn gewogen door een begeleidingscommissie, zijn doorgevoerd in de nieuwe versies 1.1 van de handreikingen.

De belangrijkste wijzigingen in Handreiking 8102 zijn:

• Voor moestuinen is de monsterdiepte veranderd van 20 cm naar 30 cm. Bij moestuinen kan de laag van 0-30 c-mv gezien worden als de ‘bouwvoor’, die in de praktijk in grote mate vergraven is.
• Het aantal te nemen monsters per oppervlakte is verlaagd voor de kleinste onderzoekslocaties. In kleine tuintjes leidde het eerder voorgeschreven aantal boringen tot een zeer grote monsternamedichtheid, zonder dat dit meerwaarde had voor het inzicht in de verontreinigingssituatie.

In Handreiking 8103 zijn de belangrijkste wijzigingen:

• Uitbreiding van de opties voor de methode voor het vaststellen van het vochteffect op de HXRF analyse(s);
• Uitbreiding van de beschrijving van de methode voor het bepalen van het vochtgehalte met een vochtsensor.

De nieuwe versies 1.1 van handreiking 8102 en 8103 zijn vastgesteld door het CCvD Bodembeheer en nu gepubliceerd voor gebruik in de praktijk. De nieuwe versie en het complete overzicht van de doorgevoerde wijzigingen, zijn hier te vinden.