Nieuwe wegen voor IBC-bouwstoffen

De nieuwe inspectierichtlijn AS 6900 helpt bij het borgen van de kwaliteit van aanleg en de staat van onderhoud van werken waarin zgn. IBC-bouwstoffen worden toegepast. Dat is belangrijk voor de nuttige toepassing van die IBC-bouwstoffen (met name AEC-bodemas), voor de bescherming van de bodem en voor de continuiteit van het gebruik van de locatie (zoals verkeer op een rijksweg).
Beleid en kwaliteit IBC-werken, met name AEC-bodemas
Bij de overgang van het Bouwstoffenbesluit naar het Besluit bodemkwaliteit is veelvuldig overlegd over het verbeteren van de kwaliteitsborging bij toepassen van isolerende voorzieningen bij IBC-bouwstof. Achtergrond hiervan waren tekortkomingen die regelmatig in het ontwerp, de aanleg en het beheer werden en worden geconstateerd. Het overgrote deel van IBC-bouwstof conform Besluit bodemkwaliteit is AEC-bodemas, die veelal in projecten van Rijkswaterstaat (onder rijkswegen) wordt toegepast. (AEC = afval energie centrale, de nieuwe naam in plaats van AVI, afval verbrandingsinstallatie). De nu lopende evaluatie van IBC-werken bij Rijkswaterstaat bevestigt het beeld dat de kwaliteit van IBC-werken verbetering behoeft.
In de afweging van belangen tussen het nuttig toepassen van AEC-bodemas en het garanderen van een ongestoorde doorgang van het verkeer op rijkswegen (een eventuele herstelactie is altijd zeer belastend voor het verkeer) lag de optie op tafel om de nuttige toepassing van AEC-bodemas onder rijkswegen (sterk) te beperken. Er zijn 2 middelen ingezet om dit te voorkomen:
- Kwaliteitsverbetering van AEC-bodemas, zodat die vrij toepasbaar wordt
Begin 2012 is een convenant voor kwaliteitsverbetering van bodemas uit afvalenergiecentrales getekend (Green Deal). Het Rijk wil in 2020 de categorie IBC-bouwstoffen uit het Besluit Bodemkwaliteit schrappen, tenzij uit onderzoek blijkt dat dit niet haalbaar is (technisch; kosten). De afvalenergiecentrales moeten dan de kwaliteit van bodemas zodanig verbeteren dat die vrij toepasbaar is. Dit traject is inmiddels volop in uitvoering.
- Kwaliteitsverbetering van ontwerp, aanleg en beheer van IBC-werken
In de periode tot het realiseren van de ambities van de Green Deal moeten IBC-werken beter ontworpen, aangelegd en beheerd worden. De inspectierichtlijn AS 6900 moet invulling geven aan borging van de kwaliteit van de aanleg (aanlegfase) en de controle op de staat van een IBC-werk (gebruiksfase). Het protocol voor de inspectie op de aanleg (protocol 6901) zal na realisatie van de ambities van de Green Deal waarschijnlijk niet meer worden toegepast. De controle op gerealiseerde IBC-werken is echter blijvend, zodat het protocol voor de gebruiksfase (protocol 6902) blijvend zal worden toegepast.
Voor het borgen van de kwaliteit van het ontwerp zal in later stadium een aparte regeling voor openbare inspraak worden vrijgegeven. Uitgangspunt is geen regeling op basis van certificatie of inspectie, maar een second opinion door een commissie van deskundigen.
Beleid en kwaliteit bij AEC-bodemas zijn ook besproken in een workshop tijdens het SIKB-jaarcongres 2012. Klik hier voor de presentaties (sessie 9).
Relatie AS 6900 met de Regeling BodemkwaliteitIn de Regeling Bodemkwaliteit is een verplichte regeling voor kwaliteitsborging bij IBC-werken voorzien. In de Regeling zijn de volgende werkzaamheden opgenomen waarvoor uitvoerende partijen een erkenning behoeven, als grondslag kwaliteitsborgingregeling (accreditatie of certificatie):

• De goedkeuring van een ontwerp, een beheer- en controleplan of afwijkingen van het ontwerp;
• Het bepalen van het ontwerppeil van het grondwater;
• Het aanbrengen van isolerende voorzieningen;
• De jaarlijkse controle van de staat van het werk.

Het vormgeven aan de verplichtingen bleek in deze vorm niet eenvoudig. De aantallen werken zijn gering en daarmee ook het aantal bedrijven dat een erkenning zal willen verwerven, is beperkt. In 2010 hebben IenM en SIKB de mogelijkheden verkend om te komen tot een anders vormgegeven erkenning. Hieruit is naar voren gekomen dat in plaats van certificeren van de werkzaamheden, inspectie van het resultaat de voorkeur verdient. Overwogen is dat invulling geven aan de erkenningsregeling efficiënter en kwalitatief beter kan via inspectie dan via certificatie. Het ministerie heeft te kennen gegeven dat als SIKB een passende regeling aflevert, men bereid is de regelgeving aan te passen.
Vervolgens is (gefinancierd door RWS en de Vereniging Afvalbedrijven) de inspectierichtlijn AS 6900 uitgewerkt voor het inspecteren van IBC-werken tijdens de aanleg en na afloop (staat van het werk). Voor beide partijen speelt tevens een rol dat hiermee mede invulling gegeven kan worden aan de Green Deal voor AEC-bodemas.
Ontwerp-richtlijn AS 6900 Inspectie bij IBC-werkenDe ontwerp-inspectierichtlijn AS 6900 bestaat uit een hoofddocument (6900) en 2 protocollen. Het hoofddocument AS 6900 bevat de algemene eisen aan de inspectiewerkzaamheden, de eisen aan het kwaliteitssysteem van de inspectie-instelling en de competentie van de inspecteur.
Protocol 6901 beschrijft op welke wijze en op welke onderdelen en aspecten een inspectie bij de aanleg van een IBC-werk moet worden uitgevoerd. Het principe van de inspectiemethode is een combinatie van visuele inspectie en uitvoeren van onderzoek en proeven. De inspectie bij aanleg van het werk richt zich op alle onderdelen die te maken hebben met de eisen die aan het functioneren van de isolerende voorzieningen worden gesteld.
Protocol 6902 op welke wijze een controle van de staat waarin het werk verkeert waarin IBC-bouwstof is toegepast moet worden uitgevoerd. Ook hier gaat het om een visuele inspectie, namelijk van het oppervlak van het werk op aspecten die een indicatie zijn van schade aan de isolerende voorziening. Als er dergelijke indicaties zijn, kan specifiek nader onderzoek nodig zijn. De controle van de staat van het werk richt zich op de delen die te maken hebben met de eisen die aan het functioneren van de isolerende voorzieningen worden gesteld. De output van de inspectie is een verklaring van de inspectie-instelling. Klik hier voor de tekst van de ontwerp-AS 6900 en de protocollen 6901 en 6902
ReagerenHet Accreditatiecollege Bodembescherming heeft de ontwerp-AS 6900 vrijgegeven voor een openbare reactieronde. SIKB nodigt alle partijen uit om te reageren op het ontwerp. Het College betrekt de reacties bij het vaststellen van de definitieve versie. U kunt uw reactie voor 21 november sturen aan SIKB, tav de secretaris van het College; per e-mail aan info@sikb.nl. SIKB stelt het zeer op prijs als u hier voor het reactieformulier gebruikt. Op die manier helpt u om de kosten van het documentbeheer te beheersen. Klik hier voor het reactieformulier voor het indienen van uw reactie.